ÇETİN VE ÇANDIR ENFLASYON RAKAMLARINI DEĞERLENDİRDİ

ATSO BAŞKANI ÇETİN’DEN ARALIK AYI ENFLASYONU YORUMU 

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Aralık ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 

  2017 yılında döviz kurundaki sıçramaların maliyetleri olumsuz etkilediğini ve 2005 yılından bu yana en yüksek yıllık enflasyonun kaydedildiğini belirten ATSO Başkanı Davut Çetin, 2018 yılında enflasyonu tek haneye çekme hedefinde döviz kuru ve Merkez Bankası’na olan güvenin belirleyici olacağını söyledi.

  Aralık ayı zam şampiyonu patlıcan

  Başkan Çetin, “2017 Aralık ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 0,69, Yurtiçi ÜFE’de yüzde 1,37 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise 2005 yılından bu yana en yüksek düzeye çıkarak, tüketici fiyatlarında yüzde 11,92, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 15,47 olarak gerçekleşmiştir. Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler yüzde 23,10 ile patlıcan, yüzde 20,62 ile nar ve yüzde 15,15 ile salatalık olurken, en fazla düşüş gösteren seçilmiş maddeler yüzde 17,03 portakal, yüzde 16,27 ile ıspanak ve yüzde 10,06 ile pırasa olmuştur. Aylık bazda enflasyondaki en fazla artış yüzde 1,69 ile “ulaştırma”, yüzde 1,52 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” ve yüzde 1,18 ile “ev eşyası” gruplarında görülürken, en fazla düşüş yüzde 2,39 ile “giyim ve ayakkabı” grubunda görülmüştür. Yıllık bazda enflasyondaki en fazla artış %18,24 ile “ulaştırma”,  yüzde 13,79 ile “gıda ve alkolsüz içecekler ” gruplarında gerçekleşmiştir” dedi.

  Yıllık enflasyonda gıda ve ulaştırma grubu başı çekti

  Aylık enflasyon artışının sebze-meyve başta olmak üzere gıda fiyatları artışından ve otomobil ile dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını ifade eden Çetin, “yıllık yüzde 11.9 oranındaki enflasyonun yarısı eşit ağırlıkta olmak üzere yine gıda ve ulaştırma grubu fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmıştır. Taze sebze ve meyvede yıllık fiyat artışı yüzde 27 olarak saptanmıştır. Gıdada süt ürünleri fiyat artışları, ulaştırma grubunda mazot fiyatının %14, LPG dolum bedelinin yüzde 21 artması, otomobil fiyatı artışının yüzde 36'ya ulaşması, köprü geçiş ücretleri ve elektrikli ev aletleri fiyat artışları enflasyonu yükselten faktörler olmuştur. Dolayısıyla döviz kurunda ortaya çıkan sıçramaların maliyetlerle birlikte beklentileri de etkilediği görülmektedir. Çekirdek enflasyon yıllık olarak manşet enflasyona yakındır, ancak son iki ayda yavaşlama eğilimindedir. Normal koşullarda baz etkisiyle önümüzdeki aylarda enflasyonda yavaşlama beklenirken, son günlerde yapılan zamlar ve asgari ücret ayarlamasıyla enflasyon beklentisinin katılaşması riski doğmuştur.”

  2017’de elektrik fiyatlarının sabit tutulması enflasyonu frenledi

  ATSO Başkanı Çetin şöyle devam etti:

  “Yİ-ÜFE’de aylık ve yıllık artışta en önemli etken demir-çelik fiyatlarındaki artıştır. Ham petrol ve doğal gazla birlikte ithal girdi fiyatlarındaki artış, tüm sektörlerde maliyetleri TÜFE’nin üzerinde artırmıştır. 2017 yılında elektrik fiyatlarının sabit tutulması enflasyonun daha fazla yükselmesini önleyen bir faktör olmuştur.  2018 yılında enflasyonun tek haneye çekilmesinin kolay bir hedef olmayacağı, döviz kuru ve Merkez Bankasına güvenin belirleyici olmaya devam edeceğini söyleyebiliriz.  KOBİ'ler yüksek enflasyonun talep tarafında daraltıcı bir etki yaratma riskine ve fiyat-maliyet dengesizliklerine daha fazla dikkat etmelidir.”

  Batı Akdeniz enflasyonu; Türkiye ortalamasına göre aylıkta düşük, yıllıkta yüksek

  Batı Akdeniz enflasyonu hakkında da bilgi veren Davut Çetin, “Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık yüzde 0,42, yıllık bazda yüzde 12,02 olarak gerçekleşmiştir. TR61 Bölgesi (Antalya-Isparta-Burdur), 26 bölge arasında aylık enflasyonda 24. yıllık enflasyonda ise 16. sırada yer almıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi’nin, aylık enflasyonda ortalamanın altında, yıllık enflasyonda ise ortalamanın üzerinde olduğu görülmüştür.

  Bölgede ana harcama grupları itibariyle bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 3,74 ile  “sağlık”, yüzde 1,58 ile “haberleşme” ve yüzde 1,31 ile “ev eşyası” gruplarında görülürken, en fazla düşüş yüzde 4,71 ile “giyim ve ayakkabı” grubunda görülmüştür. Yıllık enflasyonda ise en fazla artış yüzde 18,44 ile “ulaştırma”, yüzde 17,62 ile “sağlık” ve yüzde 14,57 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” gruplarında görülmüştür. Bölgemiz enflasyonu Türkiye ortalamasına göre giyim, lokanta-otel ve konut grubunda düşük, sağlık, eğitim, gıda grubunda nispeten yüksek kalmıştır. Kısa dönemde fiyat değişiklikleri bölgeler arasında farklı olabilmektedir. Türkiye'de 2013 yılından bu yana fiyat artış oranı yüzde 227 iken, bölgemizde yüzde 217'dir.”

ÇANDIR: “ENFLASYON KONTROL DIŞI” 

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Aralık ayı ile 2017 yılı enflasyon rakamlarını değerlendirdi. 

  Aralık ayı tüketici enflasyonunun (TÜFE) yüzde 0.69 ilan edildiğini belirten Ali Çandır, 2017 yılı enflasyonunun da yüzde 11.92 olarak gerçekleştiğini kaydetti. Son 14 yılın en yüksek yıllık enflasyonunun yaşandığını bildiren Çandır, “Aslında geride bıraktığımız yıl boyunca ilan edilen enflasyonlar, Ocak ve Temmuz ayları hariç diğer aylar boyunca rekorlar kırıp çift haneli olarak gerçekleşti” dedi.

  “G20’nin içinde en yüksek enflasyon bizde”

  Türkiye’nin G20 ülkeleri arasında en yüksek enflasyona sahip ülke olduğunu bildiren Ali Çandır, “2017 yılı enflasyonu bakımından dünyadaki yerimiz de istenilen düzeyde gerçekleşmemiştir. Dünyada kırılgan beşli olarak nitelendirilen, Brezilya, Rusya Federasyonu, Çin, Hindistan ve Türkiye grubunda ise diğer dört ülkenin enflasyonlarının toplamından daha yüksek bir enflasyonu yaşamaktayız. Bu durum uluslararası enflasyon karşılaştırmaları bakımından geleceğe ait beklentilerimizi daha gerçekçi yapmamızı zorunlu kılmaktadır” dedi.

  2018 beklentisi

  Üretici enflasyonunun (Yİ_ÜFE) aylık yüzde 1.37, yıllık yüzde 15.47 ilan edildiğini belirten Çandır, “2017 yılı boyunca Mayıs ve Haziran ayları hariç son 14 yılın açık ara rekorları olan çift haneli üretici enflasyonlarının yüksek seyretmesinin tüketici enflasyonunu tetikleyici etkisinden sıkça söz ettik. Öyle gözükmektedir ki bu etki, 2018 yılında da kendisini gösterecektir.”

  Çekirdek enflasyondaki artış mücadeleyi zorlaştırdı

  Çekirdek enflasyonda aylık yüzde 0.55, yıllık yüzde 12.30 oranındaki artışa dikkat çeken Çandır, “Yaşadığımız ve ilan edilen enflasyonun yapısal analizini yaptığımız ve geleceğe ait öngörülerde bulunduğumuz çekirdek enflasyonun taşıdığı önem ortadadır. Çünkü mevsim etkilerine tabi mallar ile kamu otoritesince fiyatları yönetilen ve yönlendirilen mallar çekirdek enflasyon hesabı dışında bırakılmaktadır. Dolayısıyla çekirdek enflasyon ekonominin doğal yapısı içinde olan malların fiyat hareketliliğine tabidir. Yani çekirdek enflasyon, TÜFE’nin kontrol değişkenidir. Son 14 yılın 6’sında ve son 4 yılın 3’ünde TÜFE’den yüksek gerçekleşen çekirdek enflasyon, ekonominin doğal yapısı içinde bulunan malların fiyat artışlarındaki kontrol edilebilirliğin azaldığına işaret etmektedir. Yani çekirdek enflasyonda görülen artış, enflasyonla mücadeleyi zorlaştırmakta ve fiyatlama davranışlarının bozulduğunu göstermektedir.”

  Batı Akdeniz en düşük 11. bölge

  BAGEV Başkanı Ali Çandır, Antalya,  Burdur ve Isparta illerinin yer aldığı Batı Akdeniz Bölgesi’nde enflasyonun aylık yüzde 0.42’lik artışla 26 bölge arasında en düşük ikinci, yıllık yüzde 12.02 artışla ile de en düşük 11. enflasyon olduğunu kaydetti. Çandır, “Bölgelerarası enflasyon sıralamasında ortalama civarında yer alan kentimiz ve bölgemiz, ekonomik hareketlilik olarak da ortalama civarında bir performans sergilemiştir” dedi.

  Zamlar yansır endişesi

  2018 yılında daha düşük bir enflasyon yaşamanın fırsatının Nisan, Ekim ve Kasım aylarında olduğunu bildiren Ali Çandır, “2017 yılı Ocak ayındaki yüzde 2.46’lık enflasyondan daha düşük bir enflasyonu beklemek için, bu yılbaşında yürürlüğe konan zamlar ile geçen yıl Ocak ayı zamları arasındaki farklara bakmak gerekir. Hatırlanacağı üzere bu yılbaşında yürürlüğe konulan zam oranları, geçen yılkinden daha düşük değildir. Diğer taraftan kur artışlarından kaynaklanan yurt dışı üretici fiyatları (YD_ÜFE) enflasyonunun tüketici fiyatlarına yansımasının etkileri, 2018 yılı içerisinde görülecektir.”