Ali Çandır; ÜFE ve TÜFE Makası Genişliyor

Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV), Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ağustos ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi. Tüketici enflasyonu (TÜFE) Ağustos’ta aylık yüzde 2.30, yıllık ise yüzde 17.90 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu oranlar her ne kadar piyasa beklentisi civarında olsa da vatandaşın cebine yansıyan fiyat artış oranlarının çok altında kalmıştır. Bunun en önemli sebebi ise enflasyon sepetindeki 407 çeşit ürünün vatandaşlar tarafından benzer yoğunlukta kullanılmamasıdır. Hepimizin en yoğun kullandığı ürünlerin fiyatlarındaki artışlar, daha az yoğunlukta kullandığımız ürünlerin fiyatlarındaki artışlardan çok daha yüksek olmasına rağmen, ağırlıklı ortalama fiyatlara yeterince yansıyamamaktadır. Dolayısıyla ilan edilen manşet enflasyon, vatandaşın yoğunlukla yaşadığı enflasyonu karşılamaktan uzaktır. Ancak ilan edilen enflasyon, ilgili kesimler için bir eğilim belirlemek ve değerlendirmek bakımından önem arz etmektedir” diye konuştu.

SON 15 YILIN EN YÜKSEĞİ

Ağustos ayı çekirdek enflasyonu aylık yüzde 2,35 ve yıllık yüzde 17,22 olarak ilan edildiğini kaydeden Çandır, bu oranların son 15 yılın açık ara en yüksek Ağustos ayı TÜFE ve çekirdek enflasyonları olduğunu bildirdi. Çandır, “Üstelik çekirdekteki bu gerçekleşme son 15 yıldaki tüm aylar içerisinde en yüksek üçüncü orandır. Çekirdek enflasyondaki bu sıçrama, diğer tüm enflasyonlardan daha tehlikeli bir durumu bize işaret etmektedir. Zira çekirdek enflasyon, enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın dışındaki ürünlerin fiyat artışlarını göstermektedir. Yani fiyatları kalıcı enflasyona etki eden ürünlerin ağırlıklı olduğu grubu temsil eder” değerlendirmesinde bulundu.

ÜRETİCİNİN YÜKÜ ARTIYOR

Ağustos ayı yurtiçi üretici enflasyonunun (Yİ_ÜFE) aylık yüzde 6.60 ve yıllık yüzde 32.13 ilan edildiğini kaydeden Çandır, bu rakamların piyasayı kötümser bir beklentiye sevk ettiğini ifade etti. Çandır, “Bu oranlar, üretici kesimin yaklaşık bir yıldır üzerinde biriktirdiği ortalama 10 puanlık maliyet yükünün gittikçe artan bir yük haline geldiğini göstermektedir. Öyle ki son açıklanan verilerle tüketicinin karşı karşıya olduğu enflasyonun yaklaşık 2 katı bir maliyet artışı üreticinin üzerinde durmaktadır” dedi. Gerek iç talepteki daralma gerek üretici maliyetlerindeki artışların üreticiyi ayakta kalma kalmama mücadelesine götürdüğünü söyleyen Çandır, “Tüm üretici ve tüccar kesimleri için geçerli olan bu mücadele, özellikle tarım kesimi için çok daha hayati bir önem arz etmektedir. Tarımsal üretim ve ticaret yapan üyelerimiz; ilaç, gübre, akaryakıt, elektrik, kağıt, plastik gibi girdi maliyetlerindeki yüzde 100’e yaklaşan artışlar ve bunları ürünlerine yansıtamamaları dolayısıyla sektörden çekilme riskiyle karşı karşıya olduklarını ifade etmektedirler. Kredi faizlerindeki yüzde 50’ye yaklaşan oranlar da ilave bir yük olarak karşımıza çıkmaktadır” değerlendirmesinde bulundu.

BÖLGE ÜLKENİN ALTINDA

BAGEV Başkanı Çandır, Isparta, Antalya, Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz enflasyonunun Ağustos ayında yüzde 1,99 ile ülke ortalamasının altında, yıllık enflasyonda ise yüzde 18,79 ile ülke ortalamasının üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Çandır, “Ana gruplar itibariyle en yüksek artış çeşitli mal ve hizmetlerde bölgemizde yüzde 5.77 olurken ülkemizde yüzde 5.85 olmuştur. Fiyatları en yüksek artış gösteren ikinci grup olan ulaştırma ise bölgemizde yüzde 4.46 ve ülkemizde 4.45 olmuştur. Bölgemizde fiyatı düşen iki gruptan giyim ve ayakkabı yüzde -2.43, gıda ve alkolsüz içecekler ise yüzde -0.48 olarak gerçekleşmiştir” dedi.

BÜTÜNCÜL POLİTİKALARA İHTİYAÇ VAR

Çekirdek enflasyondaki rekor yükselişin, enflasyonda düşüş beklentisini yok ettiğini söyleyen Ali Çandır, döviz fiyatlarında yaşanan yükselişlerin geriye dönmesi beklentisindeki zayıflığın da enflasyonist beklentileri körüklediğini kaydetti. Sürdürülebilir ekonomiye dönebilmek için kapsamlı, çok boyutlu ve kalıcı tedbirlere ihtiyaç bulunduğunu vurgulayan Çandır, “Teknik olarak cımbızlanmış, tek bir konuya odaklanmış ve geçici nitelikli para ve maliye politikalarından kesinlikle uzak durmak gerekmektedir. Çünkü bu türden tedbirler anlık sonuçlar üretip geleceğe daha ciddi sorunlar yumağı yaratmaktadır. O halde faiz, vergi ve destek gibi araçları da kapsayan bütüncül politikalara acil ihtiyaç duymaktayız” dedi.