Korkuteli'de Mantarcılık Önemli mi?

Korkuteli Meslek Yüksekokulu kapsamında 2008-2009 yıllarında eğitim-öğretime başlayan Mantarcılık programından Mantar Teknikeri olarak yetişen mezunlar sektörde çalışma olanağına sahip olma yanında, kendi alanlarında çalışma ve iş kurma olanaklarına da sahip olmaktadırlar. Ayrıca öğrenciler 4.yarıyıl sonunda Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile Ziraat Mühendisliği ve Gıda Mühendisliği bölümlerine de dikey geçiş yapabiliyor.

Korkuteli Meslek Yüksekokulu’nda açılan Mantarcılık programına öğrenci alınamamasıyla ilgili olarak, konu geçtiğimiz aylarda aslında önemli ölçüde tartışıldı. Bu konuda Programın kurulmasına bir şekilde öncülük etmiş, bir eski yönetici olduğumuz için olmalı ki görüşümüze başvuruldu, bu kapsamda bizde açıklamalar yaptık.

Korkuteli Meslek Yüksekokulu’nda açılan Mantarcılık Programında ilk iki yıl öğrenci kontenjanları tam olarak dolmuştu. Sonrasında ayrılan kontenjan dolmamaya başlamış ve kayıt yapan öğrenci sayısı 10‘nun altına düşünce programa öğrenci alımı durdurulmuştu. Dolayısıyla son bir kaç yıldan beri Korkuteli MYO Mantarcılık Programı resmen kapatılmamış olsa da, ÖĞRENCİ ALIMINA KAPATILMIŞTI. Bu durumda öğrenci alımı durdurulmuş, dolayısıyla resmen olmasa da program fiili olarak öğrenci alımına kapanmıştı.

MYO‘larında program açma-kapatma veya programın öğrenci alımına kapatma işlemleri belirgindir ve süreçler konuyla ilgili herkes tarafından bilinmektedir. Örneğin Korkuteli MYO’nun ilk kuruluşunda açılan Hayvansal Üretim Programı da bir bakıma öğrenci alımına kapalı olduğu için; (resmen değilse de) fiilen kapatılmış durumdadır ve program ÖYS kılavuzunda yer almadığı için 8-10 yıldan beri bu programa hiç bir öğrenci alınmamıştır. Tabiki istenildiği taktirde, geçerli gerekçelerle doğal olarak istenirse öğrenci alınabilir. Böyle olmasına rağmen bugüne kadar hayvancılık programının  tekrar açılması yönünde bir girişim olmamıştır. 

Bizde bu gerçekleri bilen ve bir şekilde programın açılmasını sağlayan  bir akademisyen  olarak Mantarcılık Programıyla ilgili samimi olarak bu süreç içinde görüşlerimizi paylaştık. Bunun temel nedeni Mantarcılık programının da Hayvancılık Programıyla aynı akibete uğramaması, “öğrenci alınmamasının kanıksanmaması“ içindi.

Bu nedenle tekrar ögrenci alınması gerektiğini, hatta 1000 ile 1500 kadar aile işletmesi bulunan Korkuteli deki genclerin mantarcılık programını tercih etmelerinin teşvik edilerek; Korkuteli de mantarcılığın sürdürülebilir gelişimini sağlamanın mümkün olabileceğini belirtmiştik. Dolayısıyla hareket noktamız bilimsel çalışmaları üretimle, üreticilerle buluşturarak, yenilikleri yayarak ve üreticiye benimseterek yüksekokulun toplumsal fayda sağlayıcı yönünü de öne çıkarmaktı. Buna göre hedef Korkuteli de mantarcılığı geliştirmek ve Türkiye dışında da dünyada tanınan önemli bir merkez haline getirmekti. 

Yukarıda verilen Korkuteli Gündem Gazetesinin ve diğer bazı gazetelerin yaptığı haberler konunun tartışılmasına ve gündeme gelmesini sağlamıştır. Bu süreç sonunda Mantarcılık programı yeniden öğrenci alımına açılması Akdeniz Üniversitesi Senatosu’nca kabul edilerek,  ÖSYM kılavuzunda yer alacak şekilde, senato kararı ilgili birimlere gönderilmiş bulunmaktadır. Ve bu şekilde Mantarcılık programının Hayvancılık programının akibetine düşmesi de önlenmiş görünüyor. Bu sonucun alınmasında etkili olan herkesi kutlamamız gerekiyor. Bu arada; konuya yerel birimlerin sahip çıkmasının gerekliliğini de bir kez daha belirtmek gerekiyor.

Sonuç olarak: “Korkuteli’de mantarcılığın sürdürülebilir gelişimini sağlamak için neler yapılmalıdır?“ konusu tartışılmalıdır. İşe, konuyla ilgili Özçatalbaş(2012) tarafından sunulan öneriler dikkate alınarak başlanabilir. Türkiye’nin kültür mantarı üretim merkezi olan Korkuteli ilçesinde sektörün sürdürülebilir gelişimi için önemli görülen ve dikkate alınmasının yararlı olacağı değerlendirilen konular aşağıda sıralanmıştır(1):

Ø  Korkuteli, Türkiye’deki mevcut durumdaki önemli yerini korumak için gerekli stratejik planlama çalışmalarını yapmalı,  ortaya konulacak olan önlemler orta ve uzun vadede yerine getirmelidir.

Ø  Korkuteli yalnızca kültür mantarı üretim miktarı ile ilk sırada olmamalı, aynı zamanda kalite ve teknoloji kullanımında da ilk sırada olmalıdır.

Ø  Üretimde kaliteye odaklanmak ve kaliteyi garanti eden bir ortak marka oluşturmak gereklidir.

Ø  Marka olarak sunuma hazır olunduğunda “ KORKUTELİ MANTARI MARKASI”nı tescil ettirmelidir.

Ø  Sağlıklı  ürün yetiştirme ve üretimde asgari koşulları sağlamak yönünde Globalgap veya TürkGap gibi standart belirleyici iyi tarım uygulamalarına geçilmesi gerekir.

Ø  Üreticilerin eğitiminde etkili yayım faaliyetlerinin yapılması ve sürekli eğitim anlayışının benimsenerek üreticilerin belgelendirilmeleri sağlanmalıdır.

Ø  Üretici çocuklarının ve ilçedeki gençlerin özellikle Korkuteli Meslek Yüksekokulu(MYO)’ndaki Mantarcılık Programında  eğitim almaları sağlanarak “Mantar Teknikerleri” sayısının artırılması üzerinde durulmalıdır.

Ø  Üretici çocuklarının tekniker olarak üretimi devralması için teşvik edici önlemlerin  alınması gereklidir.

Ø  Korkuteli MYO kapsamında bir Uluslararası Mantarcılık Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin  kurulması gereklidir. Bu merkezin misyonu “sorun çözmek ve teknoloji üretmek” olmalıdır.

Ø  Bu Merkezle ilişkili olarak 2007-2008 yılında Korkuteli’de başlatılan ”Mantarcılık Araştırmaları Veri Bankası ve Tabanı Oluşturma” sürecinin devamının sağlanarak, uluslararasılaştırılması yönünde geliştirilmesi gerekir.

Ø  Üreticilerin refahının arttırılmasına yönelik önlemler kapsamında Üretici Birliği ve diğer benzeri örgütlerin etkinliğini artırmak gereklidir.

Ø  Etkin bir “Yayım ve Danışmanlık Sistemi” kurarak,  uzman bilgiden üreticilerin her an yararlanmalarına olanak sağlanmalıdır.

(1)  Özçatalbaş, Orhan, 2012.  KÜLTÜR  MANTARI ÜRETİM SEKTÖRÜ VE KORKUTELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME, Antalya Ticaret Borsası Borsanomi Dergisi Şubat 2012, Antalya.