İşletmeler Kime Karşı Sorumludur?

Bilimsel işletme metodolojisine bakıldığı zaman bir işletmenin dört ana öğeye karşı sorumluluğu vardır. Bunlar, yatırımcı, devlet, çalışan ve toplumdur. Bir işletmenin gerçek anlamda başarısından söz etmek için işletmenin bu dört temel öğeye karşı olan sorumluluklarını yerine getirme performanslarını ölçmek ve değerlendirmek gerekir. Sadece yatırımcısına veya sadece devlete karşı sorumluluklarını yerine getiren işletmeler, eğer topluma ve çalışanlarına yeterli katkıyı sağlayamıyorsa bu önemli bir eksikliktir ve bu tür işletmelerin başarısından söz etmek aldatıcı olacaktır.

Yatırımcıya karşı olan sorumluluk, işletmenin varlığı ve yatırımcının kaynaklarını korumak adına yerine getirilmeye en çok çalışılan öğedir. Tabiî ki bir yatırımcı işletme için bir kaynak yaratıyor ve bununla ticaret yapıyorsa, kar etmek zorundadır. Şu da bir gerçektir ki eğer yatırımcı kar edemiyorsa yatırımını farklı sektörlere kaydırabilir ve bunun örneklerini de zaman zaman görmekteyiz. İşletmenin yatırımcıya karşı olan sorumluluğunu yerine getirmemesi imkânsız gibi bir şeydir. Çünkü yatırımcı kar etmediği bir işletmeyi uzun süre ayakta tutamaz.

İşletme faaliyeti sırasında, devlet tarafından konulan yasalara uyarak ve yapılan ticaret sonunda elde edilen gelirden ödenen vergi ile devlete karşı olan sorumluluklarını yerine getirmektir. Devlet yürürlüğe koyduğu yasaların uygulamalarını, bakanlıklarının ilgili birimleri ile takip etmekte, denetlemekte ve işletmelerin bu konudaki sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlamaktadır. Bu sorumluluklardan kaçan işletmeler ise cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmakta ve yaptıkları usulsüzlerin cezasını almaktadır.

Peki işletmelerin çalışanlara ve halka karşı olan sorumluluklarının yerine getirilmesini kim sağlayacak, kontrol edecek ve hayata geçirecektir. Sektörümüzün sürekliliği açısından işletmelerin personele karşı sorumluluklarını da, en az yatırımcıya ve devlete karşı olan sorumluluklar gibi öncelikli olarak yerine getirmesi gerekmektedir. Bu bakış açısıyla tüm işletmelerin çalışanlarına karşı sorumluluklarını yerine getirmesi, o işletmenin varoluş amaçlarından biri olmalıdır.

Sektörün kalifiye personel sorunu konusunda herkesin hemfikir olduğunu görmekteyiz. Ancak üzerinde anlaşılamayan konu; bu personel kalifikasyonunu kimin sağlaması gerektiğidir. Devlet mi, işletmeler mi yoksa çalışanlar mı bu kalifikasyonu sağlamalıdır? Bu kapsamda çalışanlarının eğitimine ve gelişimine önem şirketler ve doğrusu çalışanına ve topluma karşı sorumluluklarını yerine getiren şirketler diğerlerinden ayrılmaktadır.

Mevcut otelcilik faaliyetlerini irdelediğinizde mutlaka her tesisin kış sezonunda yatırımlar yaptığını görmektesiniz. İşletmeler, odalarına, restoranlarına eğlence aktivitelerine yatırım yapıyorlar, ancak bu tesislerin maalesef göz ardı ettikleri önemli konu personele olan yatırım eksikliğidir. Tabi bu konuyu sadece otelcilere indirgemek doğru değil. Maalesef ülkemizde genel eğilim olarak böyle bir bakış açısı mevcut. Güzel yollar yapıyoruz, son model araçlar satın alıyoruz, güzel alışveriş merkezleri inşa ediyoruz bunların sonunda kazaların azalmasını, ürün ve hizmetlerimizi kullanan müşterilerimizin memnuniyetini bekliyoruz, ancak bunun sadece binalara ve ekipmanlara yapılan yatırımlarla mümkün olmadığını göz önüne almıyoruz. İnsana ve bilgiye yatırım yapmazsak gelecekte de bugün olduğumuz konumdan çok farklı bir yerde olmamız mümkün olmayacaktır.

Artık şunu kesinlikle fark etmeliyiz, işletmeniz, ticari enstrümanlarınız ne kadar iyi, ne kadar teknolojik olursa olsun hizmeti ve markayı yaratacak olan o enstrümanları kullanan personeldir ve farkı da memnuniyeti de başarıyı da o yaratacaktır. Bu bakış açısıyla tüm işletmelerin topluma ve çalışanlarına karşı sorumluluklarını yerine getirmeyi öncelikleri arasına alması gerekmektedir.