Gerçekten bir ayıp mı?

Geçen gün bir internet gazetesinde “Küresel bir Turizm Ayıbı” başlığı ile çıkan yazının konusu ve yorumu beni uzun süre düşündürdü. Konu; komşu ülkelerde yaşanan zorluk ve felaketler nedeniyle Tayland’da göç eden mülteciler için oluşturulan kampların, turizm amaçlı kullanılıyor olmasının bir “turizm ayıbı”, hatta “insanlık suçu” olup, olmadığı; hususunu içeriyordu.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek komiserliğinin “human zoo” (insanların sergilendiği hayvanat bahçesi) olarak adlandırdığı söylenen bu “Mülteci Kampları”nın, BM’lerin baskılarına rağmen turizm amaçlı kullanımına devam edildiği ve Tayland Hükümetinin, ‘bu kamplara destek verecek yeterli bütçeye sahip olmadığı için, bu yolla yaşatılabilmelerini amaçladığını’ ileri sürdüğü, belirtilen yazıda; Kamplara yapılan turların Tayland Turizm Bakanlığı kontrolünde ve “kültür turu” oldukları iddiasıyla yapıldığı, aslında birer “kültürel safari turu” haline getirildikleri vurgulanmakta. Kısaca, yapılan uygulama her yönüyle eleştirilmekte...

Bense, beynimde çeşitli karşıt düşünceleri çarpıştırdıktan sonra, Tayland Hükümetini ve bu kamplarda yaşayan mültecileri kutlamamız ve teşvik etmemiz gerektiği kanaatine vardım.

Nedenleri benim açımdan çok basitÖ Küreselleşiyor denen dünyamızda tuzu kuru olan, birey den ülkelere, herkes için “davulun sesi uzaktan hep hoş geliyor”. Herkes, o ülkenin ve insanlarının koşullarını düşünmeden, kendilerini onların yerine koymadan (ithal kelimesi; empati, türetilen kelimeler; duygudaşlık, özdeşleştirme), bir başka insanı veya ülkeyi yargılayabiliyor. Aslında, bu yaklaşımlar, “önyargı” dan başka bir şey değil, ancak ebeveynlik ve üstünlük postu giymişler tarafından ileri sürülünce, dikkate alınması gereken uyarılar olarak değer buluyorlar. Benzer yaklaşımları bizler az mı yaşadık? Halen de yaşıyoruz...

Hiç unutmuyorum, seneler önce “insan hakları”, “Kürt sorunu” gibi konuların ‘temcit pilavı’ gibi sürekli önümüze konmasından bıkkınlık duyduğumuz bir dönemde, devrin Turizm Bakanı (yanılmıyorsam Sn.Abdülkadir Ateş’ti), Berlin Turizm Fuarında yaptığı basın toplantısı sırasında, kendisine ,”Türkiye’nin gerçek anlamda demokrat bir ülke olup olmadığı” mealinde bir soru soran gazeteciye; “Almanya’nın mevcut sınırları içerisinde Demokrat olmak kolay, siz gelip bir de bizim sınırlarımız içerisinde bizim kadar Demokrat olmayı deneyin” demişti. Bu cevap beni o zamanlar olumlu etkilemiş ve ülkemdeki gelişmelere farklı bir pencereden de bakabilmemi sağlamıştı.

Uzun lafın kısası, Tayland’da yapılan uygulama, konunun esas unsuru olan mültecilerce de benimsenmiş ve kabullenilmişse, ki öyle görünüyor, bizlere de kabullenmek düşer. Kendimize göre değer yargılarımız, bu uygulamayı benimsememizi engellese de, bu uygulamaya karşı çıkmak yerine, daha etkin ve yararlı olabilecek öneriler gündeme getirerek, mevcut durumun değişmesi için çalışmamız gerekir.

Sonuçta, yapılan uygulama; bu mültecilerin üretkenliğini arttırıyor, el sanatları ve kültürlerinin devamlılığını sağlıyor, onları bir köşede hapsedilip unutulmuş bir toplum psikolojisinden kurtarıp, etkileşim içinde (interactive), çeşitli ülkelerden insanlarla temas halinde ve bu iletişimden mutluluk duyan sağlıklı bir psikoloji içinde, yaşamalarını temin ediyor ve bütün bunların sonucunda ekonomik yararlar da sağlıyorsa, ben bu uygulamayı ancak takdirle karşılar ve savunuculuğunu yaparım. Belki uygulamanın şekil ve biçimi ile ilgili iyileştirmeler ve değişiklikler gerekiyor olabilir, ama onu da en iyi içinde yaşayanlar görecek ve isteyecektir...

Bu vesile ile Turizmin sosyal etkileşim ve yararlar için kullanılması yönünde, özgün bir konuyu sizlerle paylaşma fırsatı buldum... Gelecek hafta bu köşede buluşmak üzere, sevgiyle kalın...