SUBAŞININ BAKIŞI

Antalya Anayasa Çalıştı

AV. HASAN SUBAŞI

Anayasa Platformu, Pazar günü Antalya’daydı. Meclis Başkanı Cemil Çiçek, Odalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Sivil Kuruluşların temsilcileri, Anayasa Komisyonu üyesi milletvekilleri ve ev sahibi olarak Valimiz Ahmet Altıparmak ve basın katılmıştı.

Çalışma masalarında her kesimden Antalyalı vardı. Çok sayıda kadın çalışmaya katılmıştı ve güzel bir Pazar günü Antalyalılar katkı sunmak için Ramada Otelin büyük salonunu doldurmuşlardı ve çok istekli görünüyorlardı.

Kısa açılış konuşmalarında konuşmacıların düşüncelerinden ipuçlarını almak mümkündü. Anayasa komisyonu üyesi milletvekillerinin temel sorunlardaki görüş ayrılıkları hemen seziliyordu. Ama bireyi odak alan özgürlükçü ve herkesi kucaklayan bir Anayasanın yapılması konusunda hepsi birleşiyordu!

Geç saatlere kadar süren çalışma sonucunda; Yeni Anayasada en çok katkı beklenilen kavram; Özgürlük- Eşitlik- Adalet- İstikrar- Refah şıkları içinde, ilk sırada ‘Adalet’ görünüyor… Fikir hürriyeti yüksek oranda çıkıyor ve siyasi partilerin kapatılmasına Antalyalılar karşı…

Özetle; parlamenter sistemi destekliyorlar. Başkanlık sistemine karşılar. Din hizmetinde devletin farklı din ve mezheplere eşit yaklaşımından yanalar. Yerel yönetimler güçlensin istiyorlar…

Diğer illerdeki çalışmalarda ‘Adalet’ kavramının ilk sırada olduğunu biliyorum. Yanlış hatırlamıyorsam sadece Diyarbakır toplantısında ‘adalet ve özgürlük’ %40 oranında eşit çıkmış… Adalet kavramının yanında ‘istikrar ve refahın’ sözü bile geçmiyor. Devlet yönetiminde; ilk sıraya ‘adalet’ kavramını yerleştiren halka umarım kulak verilir!

Görüş ve düşünceleri somuta indirgediğimizde ne olacak? ‘Oy birliğini’ ilke kararı haline getiren Meclis Anayasa Komisyonu bu kavramları nasıl ele alıp maddelere geçebilecek? İşte o noktada, daha önce yazılarımda dile getirdiğim endişelerim var…

Halk, partilerin kapanmasına açıkça karşı ve fikir özgürlüğünden yana… Oysa onlarca parti kapatma ve meclis çoğunluk iradesini yok saymaya yol açan hükmün, Anayasanın değiştirilemez maddelerine dayandırıldığını biliyoruz; Md.2-“Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” Bu maddedeki, ‘demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti’ yeterli sayılmalıyken başlangıç bölümünde etraflıca ele alınan metin, defalarca parti kapatmanın ve milli iradeyi yok saymanın dayanağı yapılmıştır.

Değiştirilmez ve değiştirilmesi teklif dahi edilemez hükümler gelecek nesillere kuşkulu bakışın ve halka güvenmemenin sonucudur. Atatürk’ü doğru anlamak; demokratik laik ve sosyal hukuk devletini doğru anlamak ve uygulamakla mümkündür. İdeolojik ve soyut kavramlarla yazılmış başlangıç metni, yargıçlara keyfi yorum hakkı vermiş ve daima demokratik yaşamın kısıtlanması biçiminde kullanılmıştır. Anayasanın Birinci ve Üçüncü maddesi korunmalı ama yargıçlara keyfi yorum hakkı veren soyut ve ideolojik kavramlar yeni Anayasada olmamalıdır.

Toplantılarda yine öne çıkan baskın görüş, ‘herkesi kucaklayan’ Anayasadır… Mevcut Anayasanın 66. Maddesindeki vatandaşlık tanımı değişmeden bundan söz etmek zor görünüyor. Mad; 66 – “Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk’tür.” Biz Türklüğümüzle gururlanırken etnik kimliği farklı yurttaşların kendi kimliği ile gururlanabilmesini eşit hak görmeden herkesi kucaklayıcı Anayasa yapmak mümkün değildir. “Biz, bizden olmayanları da Türk sayıyoruz demek çözüm olamayacağı gibi; “Anayasa da geçen ‘Türk’ ifadesi bir ırkı değil de, bu sınırlar içinde yaşayan yurttaşların tümünü kapsıyor demenin de farklıklarca olumlu algılanmadığı açıktır.

Bu iki örnek bile, herkesin birleştiği kavramları, Anayasada ele alırken karşımıza çıkacak sorunları göstermeye yeter sanıyorum. Meclis Anayasa komisyonundaki parti temsilcileri umarım halkın tartışma sağduyusuna sahiptirler!